GĦALLIMNA NGĦODDU JIEM ĦAJJITNA

Il-kittieba u l-Fariżej bdew irossu kemm jifilħu lil Ġesù b’mistoqsijiet fuq ħafna ħwejjeġ u jonsbuh biex jaraw jaqbdux xi ħaġa minn fommu. (Lq 11, 35) Sadattant in-nies bdiet tinġabar bl-eluf, kulħadd jgħaffeġ fuq xulxin. U hu qabad jgħid l-ewwelnett lid-dixxipli tiegħu: “Ilqgħu rwieħkom mill-ħmira tal-Fariżej”, jiġifieri mill-wiċċ b’ieħor tagħhom. Xejn ma hu mgħotti li ma jinkixifx, u xejn ma hu moħbi li ma jsirx magħruf (Lq 12, 1-2) .

Xi ħadd mill-folla qallu: “Mgħallem, għid lil ħija jaqsam il-wirt miegħi.” Ħabib,” wieġbu Ġesù, “min qegħedni mħallef fuqkom, jew qabbadni nqassmilkom il-ġid bejnietkom?”. Ġesù ma riedx min idaħħlu fi kwestjoniet bħal dawn bejn l-aħwa. Ried jgħidilhom: “Għandkom liġijiet u mħallfin, obdu lilhom!”.

Imbagħad Ġesù kompla jgħallem lin-nies u qalilhom: “Iftħu għajnejkom u ħarsu rwieħkom minn kull regħba, għax imqar jekk wieħed ikollu bir-radam, ħajtu ma tiddependix mill-ġid li jkollu.” U qalilhom parabola li fiha wissihom biex jaħarbu minn kull egoiżmu biex igħixu ħajja li għandha valur quddiem Alla. It-tagħlima hi li wieħed ma għandux jaħseb biss għal-rasu. Irridu nagħtu kas ta’ xulxin.

Jekk wieħed għandu ħafna ġid  irid jistaqsi: “Għandi dan il-ġid kollu ‘X’se nagħmel?” Lid-dixxipli tiegħu Ġesù qalilhom:  “Nagħtikom kmandament ġdid, li tħobbu lil xulxin. Bħalma ħabbejtkom jien, hekk ukoll ħobbu intom lil xulxin. Minn dan jagħraf kulħadd li intom dixxipli tiegħi, jiġifieri, jekk ikollkom l-imħabba bejnietkom” (Ġw 13, 34-35). Wieħed għandu jagħmel ħiltu  biex iġib ruħu mal-proxxmu kif jixtieq li ħaddieħor iġib ruħu miegħu.

Il-kultura tagħna tgħidilna: “Aħseb għal rasek, u ġemmgħa għall-ġejjieni, ma tafx x’jista’ jiġrilek”. Mhux parir ħażin, anzi! L-iżball isir meta nwarrbu lil Alla minn nofs u nimxu fuq il-prinċipju, “Iġbor għalik ħafna ġid malajr kemm tista’!” Imma x’ifisser dan? Li kulħadd għandu jaqdef għal rasu bla ma jimpurtah minn ħadd u minn xejn. Dan żgur iwassalna biex ninqatgħu għalina weħidna kemm bħala individwi, bħala familji, u bħala pajjiżi. Dan l-egoiżmu joħloq ħafna tbatija, firdiet, ġlied u gwerer.  Huwa dan li qed ngħixu fi żmienna. L-egoiżmu qatt ma jġib il-paċi. L-unika triq li twassal għall-paċi fid-dinja tagħna hu Ġesù li hu t-triq, il-verità u l-ħajja, l-elementi li tant huma neqsin fi żmienna.

Hemm tliet affarijiet li aħna ċerti minnhom, Jiġifieri: li twelidna; li għadna ħajjin; u li xi darba se mmutu u ma nafux meta u ma nafux kif! Anzi hemm ċertezza oħra: Kif qal Ġob: “Għeri ħriġt minn ġuf ommi, għeri nerġa’ mmur hemm. Il-Mulej tani, il-Mulej ħadli: ikun imbierek isem il-Mulej” (Ġob 1, 21). Ħadd ma ġab xejn miegħu meta twieled, u ħadd mhu se jieħu xejn miegħu meta jmut. Kull ma jkun hemm fit-tebut għad isir trab. Mhux qed ngħid dan biex noħloq biża’ u dwejjaq, iżda biex inkunu nies bil-għaqal u nitgħallmu mill-istess ħajja ta’ madwarna. Hemm ħaġa ta’ min iżomm f’moħħu: “Żmien ħajjitna hu b’kollox sebgħin sena; l-iżjed tmenin, jekk inkunu f’saħħitna; u l-biċċa l-kbira taħbit u niket; malajr jgħaddu, u aħna mmorru magħhom. ... Għalhekk, Mulej għallimna ngħoddu jiem ħajjitna, sabiex  ngħixu bil-għaqal” (Salm 89, 10-12).

Tajjeb li nagħmlu tagħna din it-talba li nsibu fil-ktieb tal-Proverbji: “O Alla, dawn iż-żewġ affarijiet nitolbok, tiċħadhomlix qabel ma mmut: Biegħed minni l-qerq u l-gideb; u tagħtinix la faqar u lanqas għana, iżda agħtini l-ikel li neħtieġ. Għax jekk ikolli bix-xaba’, nista’ niċħdek, u ngħid: “Min hu l-Mulej?”. Jekk niftaqar, nasal biex nisraq u nkasbar ismek” (Prov 30, 9). Ejja nżommu għalina dak li għandna bżonn tassew.

 

 

IKUN LI TRID INT

Li jkun f’kuntatt kontinwu ma’ Missieru  kien important ħafna għal Ġesù. Kien jitkellem miegħu biex ikun jaf x’irid minnu, u biex jara jekk dak li jixtieq kienx jaqbel mar rieda ta’ Missieru. Tajjeb nisimgħu t-talba ta’ Ġesù fil-Ġetsemani: “Missier, jekk jista’ jkun, biegħed minni dan il-kalċi! Imma mhux kif irrid jien, iżda kif trid int” (Mt 26, 39). Hekk kien jitkellem Ġesù ma’ Missieru. Kien jitlob ħafna, kull ħin u kullimkien.

Darba kif Ġesù spiċċa mit-talb, wieħed mid-dixxipli qallu: “Mulej, għallimna nitolbu, bħalma Ġwanni wkoll għallem lid-dixxipli tiegħu.” Ġesù qalilhom: “Meta titolbu, għidu, ‘Missier, jitqaddes ismek, tiġi Saltnatek. Ħobżna ta’ kuljum agħtina kuljum. Aħfrilna dnubietna, għax aħna wkoll naħfru lil kull min hu ħati għalina, u la ddaħħalniex fit-tiġrib.’”  

Din hi t-talba tal-Missiera kif tahielna San Luqa. It-talba tal-Missierna li soltu ngħidu hi dik li nsibu fl-Evanġelju ta’ Mattew (Mt 6, 9-13).

Skont Luqa, wieħed mid-dixxipli talab lil Ġesù biex jgħallimhom jitolbu, qisu biex ikollhom talba bħallikieku dokument li jimmarkahom bħala dixxipli tiegħu. Mattew jgħidilna li kif Ġesù ra l-folol, tala’ fuq muntanja, qagħad bilqiegħda, resqu lejh il-folol u d-dixxipli tiegħu u qabad jgħallimhom. Qalilhom ħafna affarijiet f’dak li nsejħulu d-Diskors tal-Muntanja. Fost l-oħrajn qalilhom kif għandhom jitolbu.

Jidher li Ġesù ma riedx jgħallimhom talba, ried jgħallimhom jitolbu. Hekk il-‘Missierna’ ma tibqax biss talba biex nitgħallmuha bl-amment. Ried li tkun bħal programm ta’ ħajja, affarijiet li Ġesù jixtieqna nagħmlu jekk irridu nimxu warajh, u qalilna nitolbuh jgħinna nagħmluhom, “Għax minn dan jagħraf kulħadd li intom dixxipli tiegħi” (Ġw 13, 35).

L-ewwelnett talabhom li lil Alla jsejħulu, “Missier”. Jekk ilkoll insejħu lil Alla “Missier”, inkunu qed nammettu li aħna lkoll aħwa. Ġesù ma riedx li nkunu biss għaqda, soċjetà, klabb. Ried li nkunu Familja mibnija fuq l-imħabba. San Pawl jgħallimna: “Intom irċevejtu l-Ispirtu li jagħmel minnkom ulied adottivi; u li bih aħna nistgħu ngħajtu: “Abba! Missier!” Dan l-Ispirtu jixhed flimkien mal-ispirtu tagħna li aħna wlied Alla “ (Rum 8, 15-16).

Imbagħad qalilhom: “Meta titolbu, toqogħdux tlabalbu bħall-pagani; dawn mingħalihom li, iktar ma jgħidu, iktar jinstemgħu.... Missierkom jaf x’teħtieġu, qabel ma titolbuh intom” (Mt 6, 8). Ġesù ma jridx biss talb li kapaċi ngħiduh bl-amment. Irid li nitkellmu ma’ Alla Missierna billi niftħu qalbna miegħu bħal ulied li jafu li Alla jħobbhom tassew. Mela jridna nitkellmu, bis-sempliċità, bil-libertà u bl-onestà filwaqt li nirriflettu fuq dak li qed ngħidu.

Mhux se nispjega kull ħaġa li hemm miktuba fil-Missierna. Nixtieq ninsisti li Ġesù  jixtieqna nitkellmu ma’ Missieru, u mhux  biss ngħidu t-talba. Irridu nkunu onesti m’Alla, u niftħu qalbna miegħu. Qalilna: “Jekk tibqgħu fija u kliemi jibqa’ fikom, itolbu kulma tridu, u jingħatalkom (Ġw 15, 7). Fl-Evanġelju ta’ San Mark Ġesù qalilna: “Għalhekk ngħidilkom: kulma titolbu fit-talb tagħkom, emmnu li tkunu ġa qlajtuh, u jingħatalkom” (Mk 11, 24). Jekk nidħlu f’din l-intimità ma’ Alla nistgħu nitolbu kullimkien, il-ħin kollu, kull ma rridu. Nirringrazzjawh! Ngħidulu x’qed inħossu, ngħidulu bid-dwejjaq u bil-ferħ tagħna.

Talabna nħobbu lil xulxin. Ngħinu lil xulxin. Naħfru lil-xulxin. Jekk insibuha diffiċli naħfru, ngħidulu: “Qed insibha diffiċli naħfer lil dawk li weġġgħuni. Għinni! Għidli x’nagħmel”. Jekk għandi problemi, xejn ma jżommni li nitolbu jagħtini idea kif nista’ nsolvihom”.  Araw x’libertà tahom Alla lil dawk li jemmnu li huma wliedu!

“Mhux intom għażiltu lili, imma jien għażilt lilkom... “Għedtilkom dan biex il-ferħ tiegħi jkun fikom, u biex il-ferħ tagħkom ikun sħiħ” (Ġw 15, 11). “Ħalli kulma titolbu lill-Missier f’ismi, huwa jagħtihulkom. Dan hu li qiegħed nikkmandakom: li tħobbu lil xulxin”. (Ġw 15, 16-17).

ĦAĠA WAĦDA HI MEĦTIEĠA

F’dak iż-żmien, Ġesù daħal f’raħal, u laqgħetu għandha waħda mara jisimha Marta. Din kellha oħtha, jisimha Marija, li niżlet bilqiegħda f’riġlejn il-Mulej tisimgħu x’kien qiegħed jgħid. Iżda Marta kienet moħħha fuq il-ħafna xogħol tad-dar. Imbagħad resqet u qaltlu: “Mulej, m’intix tara kif oħti ħalliet ix-xogħol kollu fuqi biss? Mela għidilha taqbad tagħmel xi ħaġa miegħi”. Qabeż il-Mulej u qalilha: “Marta, Marta! Inti taħseb wisq u tinkwieta fuq ħafna ħwejjeġ; imma waħda hi meħtieġa. U Marija għażlet l-aħjar sehem, li ma jitteħdilhiex” (Lq 10: 38-42).

L-evanġelju llum iġibilna il-laqgħa ta’ Ġesù fid-dar ta’ Marta. Tidher storja sempliċi, iżda mhix. Luqa ma jagħtinhiex wisq dettalji, u nibqgħu b’ħafna mistoqsijiet. Il-familja ta’ Marta u Marija tinkludi wkoll lil ħuhom Lazzru. Għaliex anqas biss jissemma? L-evanġelista jgħidilna li “huma u sejrin, daħal f’raħal”. Min kien miexi ma’ Ġesù? U għaliex ma jissemmewx aktar? Fejn marru  u għaliex Ġesù biss daħal, u fid-dar kien hemm biss iż-żewġt aħwa bniet? Nistgħu nagħmlu aktar mistoqsijiet.

Tajjeb li niffukaw fuq it-tlieta li kien hemm id-dar, Marta, Marija u Ġesù. It-tlieta kienu ħbieb. Marta laqgħet lil Ġesù  f’darha, u naturalment riedet li tilqgħu bl-aħjar mod possibbli. Imma x-xogħol waqa’ fuqha biss. Marija wkoll riedet tilqa’ lil Ġesù bl-aħjar mod, u nxeħtet  ħdejh biex tisma’ x’kien jgħid. Il-mistieden mhux ta’ min iħallih fil-ġenb mingħajr ħadd ma jitkellem miegħu. Mela għandna lil Marta li kienet qed tħejji l-ikel, u għandna lil Marija li baqgħet titkellem mal-mistieden. Meta Marta talbet lill-Ġesù biex jgħid lil oħtha tgħinha fit-tħejjija għall-ikel, Ġesù weġibha: “Inti tinkwieta fuq ħafna ħwejjeġ; imma ħaġa waħda hi meħtieġa. Marija għażlet l-aħjar sehem, li ma jitteħdilhiex”.

Fl-antik, forsi aktar minn fi żmienna min kien jikkummenta din l-istorja kien jinterpretaha bħala għażla bejn il-ħajja attiva: “Marta, Marta, Inti taħseb u tinkwieta fuq ħafna affarijiet”, u l-ħajja kontemplattiva: “ Marija għażlet l-aħjar sehem li ma jitteħdilhiex”. It-tnejn kienu qed jaqdu dmirhom lejn il-Mistieden. Li titma’ lil mistieden hu dmir, li titħaddet mal-mistieden ukoll. Li tisma’ lil Ġesù hi l-aħjar ħaġa li nistgħu nagħmlu, għax b’hekk insiru dixxipli tiegħu.

Marta wkoll riedet tisma’ lil Ġesù għalhekk xtaqet li Marija tmur tgħinnha biex hi wkoll tisma’ waqt jkunu ż-żewġt aħwa flimkien ma’ Ġesù. Għalina ma ħemmx għalfejn naraw liema l-aħjar li ngħażlu bejn il-ħajja kontemplattiva u dik attiva. San Duminku għażel li jgħaqqad it-tnejn flimkien u San Tumas t’Akwinu tana l-motto li lilna jogħoġobna ħafna: “Contemplari et contemplata aliis tradere” (Li tikkontempla, “li titkellem ma’ Alla”, u tgħaddi lil ħaddieħor dak li tkun ikkontemplajt, jew “titkellem dwar Alla”. Hekk kien jagħmel San Duminku, iżda qablu dan kien jagħmlu Ġesù li kien sikwit jinġabar fit-talb “jitkellem ma’ Missieru” qabel ma jgħallem jew jagħmel il-ħidma pastorali tiegħu. Ġesù u Duminku ma kienux jitraskuraw la l-waħda (it-talb) anqas l-oħra (il-predikazzjoni). Qabel S.Duminku kien hemm biss il-Monaċi jew l-eremiti (kontemplattivi), u predikaturi kienu l-isqfijiet biss. Bit-twaqqif tal-Ordni tal-Predikaturi San Duminku ġabar f’ħaġa waħda l-ħajja kontemplattiva u dik attiva, li hi x-xandir tal-kelma t’Alla billi nużaw id-doni li Alla jagħti lil kull min Ġesù jistieden għal warajh, kulħadd skont is-sejha tiegħu. Mela jekk nindunaw li qed nittraskuraw xi waħda minn dawn l-affarijiet, għandna nieqfu ħalli nsibu l-bilanċ bejn li nitkellmu ma’ Alla, u nitkellmu dwar Alla, bħalma għamel San Duminku, u tant oħrajn bħalu.

“U L-PROXXMU TIEGĦI MIN HU?”

Darba wieħed għaref fil-Liġi biex iġarrab lil Ġesù, staqsieh: “Mgħallem, x’nagħmel biex niret il-ħajja ta’ dejjem?”. Qallu Ġesù: “Fil-Liġi x’hemm miktub? Inti x’taqra fiha?”. U dak wieġeb: “Int għandek tħobb il-Mulej, Alla tiegħek, b’qalbek kollha, u b’ruħek kollha, bil-qawwa tiegħek kollha, u b’moħħok kollu, u lill-proxxmu tiegħek bħalek innifsek”. Qallu Ġesù: “Sewwa weġibt; agħmel hekk u tgħix”. Iżda dak, biex juri li kellu raġun, qal lil Ġesù: “U l-proxxmu tiegħi min hu?”. (Lq 10:25-37).

Wieħed għaref fil-liġi, li min jaf kemm studja taħt għalliema bravi, qam biex jiddiskuti ma Ġesù il-mastrudaxxa li kien qed jippriedka u jfejjaq il-morda. Dak staqsa lil Ġesù x’kellu jagħmel biex jiret il-ħajja ta’ dejjem. Mistoqsija li tajjeb nagħmluha aħna wkoll ħalli nżommu quddiemna fejn nixtiequ naslu, jiġifieri fil-glorja ta’ dejjem.

Biex immur x’imkien irrid inkun naf fejn sejjer, kif nista’ nasal hemm, u jekk ikolli xi dubju nistaqsi.

Din id-diskursata kienet bejn wieħed li studja ħafna u ħaseb li jaf ħafna, u mastrudaxxa li ma tantx kellu ċans jistudja. Meta n-nies kienu jisimgħu lil Ġesù jitkellem, kienu jistagħġbu u kienu jgħidu: “Dan kif jaf daqshekk bla ma tgħallem? Ġesù kien igħidilhom: “It-tagħlim tiegħi mhuwiex tiegħi, imma ta’ dak li bagħatni  (Ġw 7, 14-16). Ġesù lill-għaref qallu: “X’tgħid il-Liġi?”.  Dak wieġeb li l-Liġi tgħallem li għandna nħobbu lil Alla b’qalbna kollha u lill-proxxmu tagħna bħalma nħobbu lilna nfusna. Anzi, Ġesù jixtieq li nħobbu lill-proxxmu bħalma ħabbna hu (Ġw13, 35) “Imħabba akbar minn din ma ħawnx” (Ġw 15, 13).

Ġesù qal lil-għaref fil-Liġi biex jobdi l-Liġi. Din it-tweġiba lill-għaref fil-Liġi ma għoġbitux għax ma rnexxilux iġarrab lil Ġesù kif xtaq. Allura, staqsih: “U l-proxxmu tiegħi min hu?”. Ġesù wieġeb permezz tal-parabbola tas-Samaritan it-tajjeb. Il-parabbola lkoll nafuha, u se nipprova nagħti t-tweġiba li biha il-Mulej ried jgħallem lill-Għaref u lilna.

Wieħed raġel kien għaddej għall-affari tiegħu u qabżu fuqu xi ħallelin. Dawn neżżgħuh, biċċruh, ħallewh nofsu mejjet u telqu. Qassis u Levita li kienu għaddejin minn hemm, raw lir-raġel kważi mejjet u forsi qalu, “Ara miskin!”, u baqgħu sejrin għall-affari tagħhom. Wieħed Samaritan kien għaddej minn hemm. Meta wasal ħdejn il-midrub, rah u tħassru. Resaq lejh, dewwielu l-feriti, infaxxahomlu, tellgħu fuq il-bhima tiegħu, u wasslu fil-lukanda. L-għada ħallas lil sid il-lukanda u qallu: “Ħu ħsiebu; jekk tonfoq xi ħaġa iżjed, irroddhielek jien meta nerġa’ ngħaddi”.

Il-mistoqsija ta’ Ġesu’ lill-Għaref tal-Liġi u lilna wkoll hi: “Minn dawn it-tlieta, min jidhirlek li ġieb ruħu ta’ proxxmu ma’ dak li waqa’ f’idejn il-ħallelin?”. “Min ħenn għalih”, wieġbu l-għaref. Qallu Ġesù: “Mur, u agħmel hekk int ukoll”.

Mela hemm ir-raġel li waqa f’idejn il-ħallelin u hemm dak li ġietu ħniena minnu u tah l-għajnuna li kellu bżonn. Hemm il-vittma u min kellu tassew ħniena minnu għax kellu l-imħabba f’qalbu. Kien hemm dak li sofra u dak li henn għalih, il-vittma u l-proxxmu.

Ġesù qalilna: “Mhux kull min jgħidli, ‘Mulej, Mulej’, jidħol fis-Saltna tas-Smewwiet, iżda min jagħmel ir-rieda ta’ Missieri li hu fis-smewwiet! (Mt 7, 21). Ir-rieda tal-Missier hi li nħobbu lil proxxmu bħalma jħobbna Ibnu Ġesù. Allura lili tiġini l-mistoqsija: “Min hu tassew il-proxxmu tagħna?”. Forsi malajr inwieġbu: “Dak li jkollu bżonn l-għajnuna tagħna”. Naħseb li nkunu qed niżbaljaw.

Min għandu l-aktar ħniena, dak li għandu l-aktar bżonnha jew dak li għandu l-akbar imħabba f’qalbu u lest li jaqsamha ma dawk li jeħtiġuha u jitolbuha? Min għandu l-akbar imħabba? Ġesù s-Salvatur tagħna! Hu stess qal: “Imħabba akbar minn din ma hawnx: li wieħed jagħti ħajtu għal ħbiebu” (Ġw 15,13).

Min hu l-veru Proxxmu? Dak li għandu l-akbar ħniena, l-akbar imħabba u li jaqsamha magħna ‘l-ħin kollu. Mela, Ġesù hu l-Proxxmu tagħna! Tinstama’ stramba din! Għalhekk hu tajjeb li nieqfu biex nisimgħu lil Ġesù jgħidilna: “Tassew tassew ngħidilkom, min jemmen fija hu wkoll għad jagħmel l-opri li qiegħed nagħmel jien, u akbar minnhom għad jagħmel u jekk titolbu xi ħaġa f’ismi jiena nagħmilha, biex il-Missier ikun igglorifikat permezz ta’ Ibnu. Iva, jekk titolbuni xi ħaġa f’ismi, jiena nagħmilha” (Ġw 14 12-14). Iva, “ma’ Kristu, bi Kristu u fi Kristu” insiru proxxmu tassew aħna wkoll. Nisimgħu darb’oħra dak li Ġesù qal lill-Għaref tal-Liġi u lilna: “Jekk tħobbuni, ħarsu l-kmandamenti tiegħi” (Ġw 14, 15). Jiġifieri, “Mur u agħmel hekk inti wkoll”, biex hekk fik tidher l-imħabba bla qies ta’ Kristu. Hekk Ġesù jkun jista’ jgħid għalina wkoll: “Min jara lilkom jara lili u min jara lili jara lil Missieri li bagħatni” (ara Ġw 14, 9). Fi tmiem il-quddiesa ċ-ċelebrant jgħidilna, “Morru fil-paċi ta’ Kristu”, jiġifieri, “Morru, u kunu Proxxmu intom ukoll”.

 

IL-ĦSAD HUWA KBIR, IMMA L-ĦADDIEMA FTIT!

Il-Mulej għażel tnejn u sebgħin oħra u bagħathom tnejn tnejn qablu f’kull belt u post fejn kien se jmur hu. U qalilhom: “Il-ħsad huwa kbir, imma l-ħaddiema ftit! Itolbu mela lil Sid il-ħsad biex jibgħat ħaddiema għall-ħsad tiegħu! Morru: araw, qiegħed nibgħatkom bħal ħrief qalb l-ilpup. ... Fid-dar fejn tidħlu, l-ewwel għidu: ‘Is-sliem lil din id-dar’. U jekk fiha jkun hemm min iħobb is-sliem, jistrieħ is-sliem tagħkom fuqu; jekk le, it-tislima tagħkom terġa’ lura għandkom. Ibqgħu għand dik il-familja, u kulu u ixorbu milli jkollhom huma, għax il-ħaddiem ħaqqu ħlasu. Toqogħdux idduru minn familja għal oħra. F’kull belt li fiha tmorru u jilqgħukom, kulu dak li jqegħdulkom quddiemkom; fejqu l-morda li jkun hemm; u lin-nies għidulhom: ‘Is-Saltna ta’ Alla waslitilkom’” (Lq 10:1-9).

Fil-bidu tal-ħajja pubblika tiegħu Ġesù sejjaħ nies li setgħu jgħinuh. Kienu nies sempliċi, sajjieda. Kien iżommhom qribu biex isiru midħla tiegħu, iħarriġhom u jagħmilhom veri dixxipli. Darba, wara li għadda lejl fit-talb lil Alla Missieru sejjaħ lid-dixxipli u minnhom għażel tnax, li semmiehom appostli (Lq 6, 12-13), biex jibqgħu miegħu u jibgħathom jippridkaw. Meta Ġesù sejħilhom l-ewwel darba qalilhom: “Ejjew warajja, u nagħmilkom sajjieda tal-bnedmin” (Mt 4, 19).

Ġesù mbagħad għażel 72 dixxiplu ieħor u bagħathom tnejn tnejn qablu kull fejn kien se jmur hu. Qalilhom: “Il-ħsad huwa kbir, imma l-ħaddiema ftit! Itolbu mela lil Sid il-ħsad biex jibgħat ħaddiema għall-ħsad tiegħu! Morru: araw, qiegħed nibgħatkom bħal ħrief qalb l-ilpup”.

X’differenza hemm bejn dawn iż-żewġ sejħat?

It-tnax l-appostlu jirrappreżentaw lit-tnax-il tribù ta’ Iżrael, poplu magħżul minn Alla, biex minnu kellu jitwieled il-Messija. Ġesù ried li fuq dawn it-tnax jibni l-Knisja tiegħu. Qabel ma telgħa s-Sema Ġesù qalilhom: “Lili ngħatat kull setgħa fis-sema u fl-art. Morru, agħmlu dixxipli mill-ġnus kollha, għammduhom u għallmuhom iħarsu dak kollu li ordnajtilkom jien. Jiena magħkom dejjem, sal-aħħar taż-żmien.” (Mt 28, 19-20).

It-tnejn u sebgħin dixxipli li jsemmihom biss Luqa, jirrappreżentaw il-ġnus kollha li fosthom Ġesù bagħat lill-appostli biex fihom jiżirgħu il-Kelma ta’ Alla, li hi Ġesù nnifsu. Luqa ma jgħidilniex li Ġesù tahom xi setgħa speċjali. Qalilhom biss li l-ħsad hu kbir, li l-ħaddiema huma ftit, li għandhom jitolbu lil sid il-ħsad jibgħat aktar ħaddiema u li kien qiegħed jibgħathom bħal ħrief qalb l-ilpup. Lil dawn ukoll qalilhom kif għandhom iġibu ruhom waqt li jwettqu l-missjoni tagħom.

Din is-sejħa għalhekk tinvolvi lilna, l-insara tallum. Ma qalilniex biex niżirgħu, qalilna biex nieħdu ħsieb il-ħsad. Bidwi waħdu kapaċi jiżra’ ħafna għelieqi imma fi żmien il-ħsad hemm bżonn l-għajnuna ta’ ħafna nies ta’ rieda tajba, speċjalment il-membri tal-familja Nisranija. Trid inqas nies biex tizra’, trid aktar nies biex jiġbru l-prodott li wasal ghall-ħsad, qabel ma jitħassar jew jinsteraq. Ejjew niftakru l-parabbola tas-Sikrana (Mt 13, 24-30). Il-bidwi żera’  żerrigħa tajba. L-għadu żera’ s-sikrana. Il-Knisja titlobna nkunu żerriegħa tajba kulħadd skont il-vokazzjoni tiegħu, Saċerdoti, Reliġjużi, Missirijiet, Ommijiet u Lajċi, Miżżewġin jew le.

Illum l-evanġelju jistedinna nitolbu l-sid il-ħsad biex jibgħat aktar ħaddiema fil-ħsad tiegħu, għax l-għadu tagħna l-ħin kollu, u bil-mezzi kollha dejjem qed jiżra’ s-sikrana fid-dinja tagħna. Nafu li jekk ma nagħtux sehemna lkoll flimkien fid-dinja jsir dak li qed naraw issa stess kullimkien madwarna: ġlied, ġwerer, eġoiżmu, korruzzjoni u tant affarijiet koroh oħra li naraw u naqraw dwarhom fil-mezzi tal-komunikazzjoni kull jum. Ġesù qiegħed jibgħatna bħal ħrief qalb l-ilpup, mhux biex insiru lpup  bħalhom, iżda biex nieħdu ħsieb il-ħsad, il-ħrief.

 

 

INTOM ID-DAWL TAD-DINJA

         

     Il-Fariżej u s-Sadduċej talbu lil-Ġesù jagħtihom sinjal mis-sema. Ma kienux ifittxu s-sewwa. Riedu jġarrbuh. Hu Weġibhom: “Ebda sinjal ma jingħatalkom ħlief dak ta’ Ġona.” Ġesù ħalliehom b’hekk u telaq.

Huma u jaqsmu għax-xatt l-ieħor Ġesù qal lid-dixxipli: “Iftħu għajnejkom, u oqogħdu attenti mill-ħmira tal-Fariżej u tas-Sadduċej!” Ma fehmuhx! Qalilhom: “Kif ma ntbaħtux li mhux għall-ħobż għedtilkom, imma mit-tagħlim tagħhom!”

Meta waslu fl-inħawi ta’ Ċesarija ta’ Filippu, Ġesù staqsa lid-dixxipli tiegħu: “In-nies min jgħidu li hu Bin il-bniedem?” Weġbuh: “Xi wħud Ġwanni l-Battista, oħrajn Elija, u oħrajn Ġeremija jew wieħed mill-profeti.” “Imma intom, min tgħidu li jien?” qalilhom. Qabeż Xmun Pietru u qallu: “Inti l-Messija, l-Iben ta’ Alla l-ħaj.”  Ġesù qallu: “Imbierek int, Xmun, bin Ġona, għax mhux il-laħam u d-demm urewk min jien, imma Missieri li hu fis-smewwiet. Jiena ngħidlek: Inti Pietru, u fuq din il-ġebla jiena nibni l-Knisja tiegħi, u l-bibien tal-infern ma jegħlbuhiex. Lilek nagħtik l-imfietah tas-Saltna tas-Smewwiet.  Kulma torbot fuq l-art ikun marbut fis-smewwiet, u kulma tħoll fuq l-art ikun maħlul fis-smewwiet. (Ara Mt 16: 1-19)

Qed niċċelebraw is-Solennità ta’ San Pietru u San Pawl, l-Imnarja. Fit-22 ta’ Frar niċċelebraw il-Kattedra ta’ San Pietru u fil-25 ta’ Jannar il-Konverżjoni ta’ San Pawl. Nistaqsi jekk hemmx għalfejn niċċelebraw b’solennità akbar liż-żewġ appostli flimkien? Inwieġeb: “Iva, għaliex meta niċċelebrawhom flimkien, mhux qed niċċelebraw tant lilhom, daqskemm dak li flimkien jirrappreżentaw, jiġifieri il-Knisja ta’ Kristu”. Fl-Aħħar Ċena Ġesù lil Pietru tah missjoni importanti. Qallu: “Pietru, illum, qabel ma jidden is-serduk, tkun ċħadt għal tliet darbiet li tafni! Iżda jiena talbt għalik biex il-fidi tiegħek ma tiġix nieqsa. Inti mbagħad, meta terġa’ lura għas-sewwa wettaq lil ħutek” (Lq 22, 31) Kien qallu: “inti Pietru, u fuq din il-ġebla jiena nibni l-Knisja tiegħi”. Wara l-esperjenza qarsa taċ-ċaħda, Pietru kellu l-esperjenza tal-konverżjoni, bil-missjoni li jsaħħaħ lid-dixxipli ħutu.

Pawlu kien għadu Sawlu fi triqtu lejn Damasku meta kellu l-esperjenza tal-konverżjoni. Sama’ leħen li qallu “Sawl, Sawl, għaliex qiegħed tippersegwitani?” Hu wieġeb: “Min int, Mulej?” u l-leħen wieġbu: “Jiena Ġesù, li int qiegħed tippersegwita. Qum, idħol il-belt, u hemmhekk jgħidulek x’għandek tagħmel”.

F’Damasku il-Mulej deher lil wieħed dixxiplu jismu Ħananija. Qallu: “Mur fid-dar ta’ Ġuda, staqsi għal wieħed jismu Sawlu minn Tarsu”. Ħananija kien jibża’ minn Sawlu. Ġesù qallu: “Tibżax, għax dan ir-raġel hu għodda magħżula minni biex iwassal ismi quddiem il-ġnus u s-slaten u quddiem ulied Iżrael” (Atti 9,1-22).

X’hemm li jgħaqqad dawn iż-żewġ appostli? Mhux Wisq! Wieħed kien sajjied, l-ieħor kien Fariżew istruwit u żelanti. It-tnejn saru jħobbu lil Ġesù b’qalbhom kollha. It-tnejn kienu magħżula minn Ġesù nnifsu f’munenti differenti. Ta’ karattru differenti għarfu jaħdmu flimkien għal Kristu. It-tnejn irċevew mingħandu l-missjoni li kellhom iwettqu. It-tnejn aċċettaw il-martirju ġewwa Ruma.

Drajna nsejħulhom il-kolonni tal-Knisja. Illum nippreferi nsejħilhom id-dwal tal-Knisja, għax għalhekk is-solennità tallum insejħulha l-Imnarja. Iż-żewġ appostli kellhom il-missjoni li jkunu dwal kbar, wieħed biex iwettaq lil ħutu u jżommhom magħquda f’familja waħda, minkejja d-differenzi ta’ bejniethom. Il-missjoni tal-ieħor kienet li jwassal id-dawl ta’ Kristu lil dawk li ma kienux jafu bih. Wieħed gwardjan tal-fidi, l-ieħor xandari tal-Mulej fost il-ġnus.

Il-Papa, suċċessur ta’ Pietru, għandu l-missjoni li jwettaq lil ħutu u jżommhom magħqudin fil-fidi. Għandu wkoll il-missjoni ta’ Pawlu, li jgħin lill-Knisja tilqa’ t-tiġdid li jixtieq inissel fiha l-Ispirtu s-Santu. Dan ġie mogħti lill-Knisja bħala Difensur “Hu jgħallimkom kollox u jfakkarkom dak kollu li Għedtilkom” (Ġw 14, 26). Nitolbu mela għall-Papa u nimxu miegħu lejn il-Missier.

“AGĦTUHOM INTOM X’JIEKLU”

Darba, Ġesù sejjaħ lit-tnax l-appostlu madwaru, u bagħathom ixandru s-Saltna ta’ Alla u jfejqu l-morda. Meta temmew din il-missjoni l-appostli reġgħu lura għand Ġesù u qalulu x’kienu għamlu; imbagħad ħadhom miegħu u nġabar magħhom qrib belt jisimha Betsajda. Imma l-folol saru jafu fejn mar u marru warajh. Hu laqagħhom u qagħad ikellimhom fuq is-Saltna ta’ Alla, u fejjaq lil dawk li kienu jeħtieġu l-fejqan.

Il-jum kien wasal biex jintemm. L-appostli resqu lejn Ġesù u qalulu: “Ibgħathom in-nies ħa jmorru fl-irħula u l-irziezet tal-qrib biex isibu fejn jistrieħu u jieklu xi ħaġa, għax hawnhekk qegħdin f’post imwarrab”. Iżda hu qalilhom: “Agħtuhom intom x’jieklu”. Qalulu: “Ma għandniex aktar minn ħames ħobżiet u żewġ ħutiet". Kien hemm madwar ħamest elef raġel.

Ġesù qal lid-dixxipli tiegħu: “Qegħduhom bilqiegħda ħamsin ħamsin”. Hekk għamlu. Imbagħad ħa l-ħames ħobżiet u ż-żewġ ħutiet, rafa’ għajnejh lejn is-sema, berikhom u qasamhom, u tahom lid-dixxipli biex inewluhom lin-nies. U kulħadd kiel u xaba’ u l-bċejjeċ tal-ħobż li kien fadal ġabruhom fi tnax-il qoffa. (Ara Lq 9, 1-17).

L-istorja tat-tkattir tal-ħobż nafuha, fiha ħafna tagħlim x’nisiltu minn dar-rakkont ta’ San Luqa. L-erbgħa Evanġelisti jirrakkuntawha din il-ġrajja. Ilkoll isemmu d-diffikultà li l-appostli kellhom biex jagħtu l-ikel lill-folla ta’ aktar minn ħamest elef raġel. Ħasbu li l-aħjar soluzzjoni kienet li kulħadd jaħseb għal rasu. Din lil Ġesù ma għoġbitux, għax meta kulhadd jaħseb għal rasu, dejjem ikunu l-ftit li jirnexxilhom jieħdu ħafna u l-ħafna jilħqu jieħdu biss ftit jew jibqgħu b’xejn. Ġesù jixtieqna nitgħallmu naqsmu bejnietna l-ġid li jkollna u ngħinu lil xulxin. Aħna lkoll ulied Alla. Għalhekk qalilhom: “Agħtuhom intom x’jieklu”. Weġbuh: “Ma għandniex aktar minn ħames ħobżiet u żewġ ħutiet”. Qalilhom biex ipoġġu lin-nies bil-qiegħda. Kien jaf x’se jagħmel. Ħa l-ħobż u l-ħut, ħares lejn is-sema, berikom, qasamhom, tahom lid-dixxipli biex iqassmuhom lin-nies. Kulħadd kiel kemm ried u li fadal tal-ħobż ġabruh fi tnax-il qoffa. Alla jaf ikattar il-ftit li noffrulu!

“Agħtuhom intom x’jieklu” hi sejħa vokazzjonali. Ġesù għażel tnejn u sebgħin raġel ieħor u bagħathom tnejn tnejn qablu f’kull belt u post fejn kien se jmur. Qalilhom: “Il-ħsad huwa kbir, imma l-ħaddiema ftit. Itolbu mela lil Sid il-ħsad biex jibgħat ħaddiema għall-ħsad tiegħu” (Lq 10, 1-3). Tajjeb li niftakru li l-kelma ta’ Ġesù biex nitolbu lil sid il-ħsad mhix tant biex ngħidulu x’għandu jagħmel hu, iżda hija stedina biex inħejju lilna nfusna u naċċettaw is-sejħat tiegħu biex ngħixu ħajja nisranija. Għandna l-eżempju tal-Madonna li għat-tħabbira tal-Anġlu wieġbet: “Ara, jiena l-qaddejja tal-Mulej: ħa jsir minni skont kelmtek!”. Għandna l-eżempju tal-appostli li meta Ġesù sejħilhom ħallew kollox u marru warajh. Għadu ħaj f’moħħi dak li meta kont għadni ġuvnott kienet tgħidli ommi: “Itlob lil Ġesù biex jgħidlek x’jixtieq minnek”.

Kemm ngħiduhom minn qalbna l-kliem “Ikun li trid int” meta ngħidu t-talba li għallimna Ġesù? Ma nibżgħux nemmnu u nwieġbu "Iva" għal dak li jitlobna Alla għax hu jieħu ħsieb ikattar dak il-ftit li noffrulu.  B’ħames ħobżiet u żewġ ħutiet Ġesù ta jieklu lil aktar minn ħamest elef raġel. 

BAQAGĦLI ĦAFNA ĦWEJJEĠ X’NGĦIDILKOM

Illum mill-Ktieb tal-Proverbji (Prov 8,22-31) smajna l-qari li jgħid  “Dan jgħid il-Għerf ta’ Alla: Il-Mulej kellu lili sa mill-bidu ta’ għemilu, sa minn qabel l-eqdem għemejjel tiegħu. Jien kont maġenbu bħala tfajjel, l-għaxqa tiegħu, nitliegħeb il-ħin kollu quddiemu; fuq l-art imħejjija għall-bnedmin.”

Fid-daħla tal-Evanġelju tiegħu, San Ġwann igħidilna l-istess ħaġa fi kliem ieħor: “Fil-bidu kien il-Verb, u l-Verb kien ma’ Alla, u l-Verb kien Alla. Hu kien fil-bidu ma’ Alla. Kollox bih sar, u xejn ma sar mingħajru; u l-Verb sar bniedem u għammar fostna, u aħna rajna l-glorja tiegħu. Il-glorja li għandu mill-Missier bħala Ibnu l-waħdieni, mimli bil-grazzja u l-verità.” (Ġw 1, 1-3. 14).

Wara Pentekoste, il-festa taI-miġja tal-Ispirtu s-Santu fuq l-appostli miġbura Familja waħda ma’ Marija, Omm Alla u ommna, illum qed nagħmlu l-festa tat-Trinità Mqaddsa, u se nitkellmu dwar Alla, kif ippreżentahulna Sidna Ġesù.

Li Alla jeżisti hi ħaġa li nistgħu naslu għaliha bl-intelliġenza tagħna, għaliex sa mill-bidu nett il-bniedem kellu l-esperjenza li jitħaddet ma’ Alla u jaħdem miegħu. Matul iż-żmien il-bniedem beda jipprova jifhem min kien Alla u l-ħolqien ta’ madwaru. Minn dak kien jammira beda jagħmel allat, beda jqimhom u jibża minnhom. Iżda Alla għażel għalih poplu u permezz ta’ Abraham għallmu jemmen li hemm Alla wieħed.

Meta wasal iż-żmien Alla bagħat fid-dinja lil Ibnu, li kien miegħu sa minn qabel il-ħolqien taż-żmien u tad-dinja. Bin Alla sar bniedem veru, bħalna, mingħajr ma tilef id-divinità tiegħu. Ġesù ġie biex ikellimna dwar Alla. Qalilna li hu Missieru. Qalilna li jekk nemmnu li Alla ħalaqna xbiha tiegħu, aħna wliedu, u aħna lkoll aħwa. Jekk aħwa, jeħtieġ li nħobbu lil xulxin, kif iħobbna Hu

Tul ħajtu fuq l-art Ġesù qatt ma waqaf jitkellem ma’ Missieru u dwar Missieru u għallimna nsejħulu Missier u li nistgħu nitolbuh kull ma hu tajjeb għalina u għal ħutna kollha. Biex ifiehemna ftit min hu Alla, uża xbiha li nistgħu nifhmuha, il-familja li fiha nitwieldu, li tgħinna nikbru fl-età, fil-għaqal u fl-imħabba. B’dan il-mod qalilna li Missieru mhux Alla solitarju, ta’ waħdu u ma jimpurtah minn ħadd, għax b’saħħtu. Qalilna li Alla hu wieħed fi tliet persuni, mhux tliet Allat. Hu sejħilhom Missier, Iben u Spirtu Santu. Aħna l-bnedmin tgħallimna nsejħulu l-misteru tas-Santissma Trinità. Misterju ta’ veru, tant li bil-ħila tagħna ma konniex insiru nafu li jeżisti kieku ma kienx Ġesù nnifsu li ħabbarulna.

Tajjeb mela li nisimgħu dak li Ġesù qalilna fl-evanġelju li naqraw fil-quddiesa llum. Wara li ħasel riġlejn id-dixxipli Ġesù qalilhom: “Baqagħli ħafna ħwejjeġ x’ngħidilkom, imma għalissa ma tifilħux għalihom. Meta jiġi l-Ispirtu tal-verità, hu jwassalkom għall-verità kollha; għaliex ma jgħid xejn minn tiegħu, imma jgħid dak li jisma’, u jħabbrilkom il-ġejjieni. Hu jagħtini glorja, għaliex jieħu minn dak li hu tiegħi u jħabbru lilkom. Dak kollu li għandu l-Missier huwa tiegħi”. (Ġw 16, 12-15).

X’qed jagħmel l-Ispirtu s-Santu? Qed jgħinna nitgħallmu aktar dwar il-fidi tagħna u l-imħabba li għandha ssaltan f’qalbna biex inżommu ħajja ġewwa fina t-tama ta’ ħajja għal dejjem fil-glorja tat-Trinità qaddisa. Ġesù talab: “Missier qaddis, ħarishom f’ismek dawk li inti tajtni, biex ikunu ħaġa waħda bħalna” (Ġw 17, 11).

X’NISTA’ NOFFRI LIL ALLA U LIL ĦUTI?

“Meta kien għadu mad-dixxipli tiegħu, Ġesù ordnalhom biex ma jitilqux minn Ġerusalemm, imma joqogħdu jistennew sa ma sseħħ il-wegħda tal-Missier, “li fuqha”, smajtu x’kont għedtilkom. Jiġifieri, li Ġwanni għammed bl-ilma, imma intom fi ftit jiem oħra titgħammdu bl-Ispirtu s-Santu.” … Meta wasal jum Għid il-Ħamsin, id-dixxipli kienu lkoll flimkien f’post wieħed. F’daqqa waħda ġie mis-sema ħoss bħal ta’ riħ qawwi, u mela d-dar kollha fejn kienu qegħdin. U dehrulhom ilsna qishom tan-nar, li tqassmu u qagħdu fuq kull wieħed minnhom. Imtlew ilkoll bl-Ispirtu s-Santu u bdew jitkellmu b’ilsna oħra, skont ma l-Ispirtu kien jagħtihom li jitkellmu.” (Atti 1, 4-5; 2,1-4)

Illum qegħdin niċċelebraw il-festa ta’ Għid il-Ħamsin meta l-Ispirtu s-Santu niżel fuq l-appostli li mimlijin b’ferħ kbir reġgħu lura lejn Ġerusalemm, u kienu l-ħin kollu fit-tempju jbierku lil Alla (Lq 24, 52-53). Il-miġja tal-Ispirtu s-Santu nisslet fihom dawk id-doni li kellhom bżonn biex  minn bnedmin beżgħanin jagħtihom il-fidi, t-tama u l-imħabba, il-kuraġġ li jmorru madwar id-dinja jxandru l-aħbar li Ġesù hu s-Salvatur għaliex huwa t-triq, il-verità u l-ħajja.

Jekk nistaqsu dwar id-doni tal-Ispirtu s-Santu tajjeb niftakru fi kliem San Pawl lir-Rumani: “Aħna għandna doni differenti skont il-grazzja li Alla tana; jekk għandna d-don tal-profezija, ħa nħaddmuh skont il-qjies tal-fidi; jekk għandna d-don tal-ministeru, ħa nservu; min għandu d-don tat-tagħlim, ħa jgħallem; min id-don tat-tħeġġiġ, ħa jħeġġeġ; min id-don tat-tqassim, ħa jqassam b’idejh miftuħa; min għandu l-awtorità fuq l-oħrajn, ħa jmexxi bil-ħerqa; min id-don tal-opri tal-ħniena, ħa jagħmel dan bil-ferħ (Rum 12, 6-8).

Mela, tajjeb li nistaqsi lili nnifsi: “X’inhuma l-kapaċitajiet materjali u spiritwali li bihom nista’ nxandar kemm hu kbir, sabiħ u ħanin Alla li jismagħni, jinkuraġġini u jgħinni kull meta nitolbu. L-aħħar wegħda ta’ Ġesù hi:  “Ara, jiena magħkom dejjem, sal-aħħar taż-żmien” (Mt. 28, 20).

IVA, HIENJA DIK LI EMNET

F’dawk il-ġranet Marija qamet u marret tħaffef lejn l-għoljiet f’belt tal-Lhudija. Daħlet għand Żakkarija u sellmet lil Eliżabetta. Malli Eliżabetta semgħet lil Marija ssellmilha, it-tarbija qabżet fil-ġuf tagħha u Eliżabetta mtliet bl-Ispirtu s-Santu; u nfexxet f’għajta kbira u qalet: “Imbierka inti fost in-nisa, u mbierek il-frott tal-ġuf tiegħek. U minn fejn ġieni dan li omm il-Mulej tiegħi tiġi għandi? Għax ara, malli smajt f’widnejja leħen it-tislima tiegħek, it-tarbija li għandi fil-ġuf qabżet bil-ferħ. Iva, hienja dik li emmnet li jseħħ kulma bagħat jgħidilha l-Mulej” (Lq 1, 39-45)

Illum il-Knisja qed tisedinna naħsbu fuq iż-żjara li l-Madonna għamlet lill-qariba tagħha Eliżabetta. Din hi żjara li tista' tgħallimna ħafna. Nixxtieq niġbed l-attenzjoni għal ħaġa waħda. Naraha interessanti  ħafna li San Luqa jgħidilna li malli Gabrijel ircieva l-kunsens tax-xebba ta' Nażaret għall-pjan ta' Alla biex minnha jitwieled iben li jkun opra tal-Ispirtu s-Santu, "l-anġlu telaq minn quddiemha". 

Ir-reazzjoni ta' Alla l-Missier għall-kunsens ta' Marija, x-xebba ta' Nażaret, San Luqa jagħtihielna permezz ta' Eliżabetta, li kienet fis-sitt xahar tat-tqala tagħha bit-tarbija li kellha tkun il-Prekursur, ta' bin ix-xebba Marija, Ġesù "li jissejjaħ Bin Alla". Din il-mara anzjana, malli semgħet it-tislima tax-xebba Marija "mtliet bl-Ispirtu s-Santu; u nfexxet f’għajta kbira u qalet: “Imbierka inti fost in-nisa, u mbierek il-frott tal-ġuf tiegħek" u kompliet tgħidilha,: "Iva, hienja dik li emmnet li jseħħ kulma bagħat jgħidilha l-Mulej". It-tqala tax-xebba bla mittiefsa, Marija, u dik tal-anzjana Eliżabetta, li ma setax ikollha tfal, kienu xogħol tal-Ispirtu s-Santu, "għax għal Alla ma hemm xejn li ma jistax isir".

L-eżempju ta' dawn iż-żewġ nisa huwa stedina għalina biex naċċettaw  b'kuraġġ u b'fiduċja s-sejħat li jagħmlilna l-Ispirtu s-Santu biex naħdmu id f'id miegħu ħalli nibnu dinja aħjar. Kien għalhekk li Ġesù sar bniedem bħalna biex aħna ngawdu l-ħajja fil-milja tagħha issa, fuq din l-art. Dan hu l-proġett ta' Alla għalina. Din hi wkoll ix-xewqa tagħna. Mela, ejjew ngħidu "IVA" kull darba li l-Ispirtu t'Alla jistedinna: "Int imxi warajja". Iva tassew  hienja jkunu dawk li jaċċettaw is-sejħat li jagħmlilhom l-Ispirtu Mqaddes t'Alla.