12/12/2025

IT-TIELET ĦADD TAL-AVVENT

Illum nerġgħu niltaqgħu ma’ Ġwanni l-Battista li mhux qiegħed fid-deżert iwettaq il-missjoni tiegħu ta’ ħabbar u għammied. Kien il-ħabs ikkundannat mir-Re Erodi. Id-dixxipli ta’ Ġwanni qalulu x’kien qed jagħmel Ġesù li hu kien wera bħala “l-Ħaruf ta’ Alla, li jneħħi d-dnub tad-dinja”. Qalulu  li dak li Ġesù kien qed jgħallem u jagħmel ma kienx jaqbel eżatt ma’ dak li kien ħabbar Ġwanni. Dan daħħal dubju fosthom, u Ġwanni bagħat jistaqsi lil Ġesù: “Inti huwa dak li għandu jiġi, jew nistennew lil ħaddieħor?”.   Bħala tweġiba Ġesù ta lid-dixxipli, messaġġiera ta’ Ġwanni, l-missjoni li jsiru ħabbara għalih. Qalilhom: “Morru agħtu lil Ġwanni l-aħbar ta’ dak li qegħdin tisimgħu u taraw: l-għomja jaraw, iz-zopop jimxu, il-lebbrużi jfiqu, it-torox jisimgħu, il-mejtin iqumu, l-Evanġelju jixxandar lill-foqra.” Ġesù kien ċert li b’din it-tweġiba Ġwanni kien jagħraf li dak li kien qed jgħid u jagħmel Ġesù kien jaqbel ma’ dak li l-Profeti ħabbru dwar il-Messija li kellu jiġi fid-dinja mibgħut minn Alla. Ġesù qalilhom: “Hieni hu min ma jitfixkilx minħabba fija”. 

Dan il-kliem ma kienx jgħodd biss għal Ġwanni u d-dixxipli tiegħu. Jgħodd għalina wkoll illum, għax faċli li nimxu wara Messija magħmul skont l-immaġinazzjoni tagħna. Nimmaġina li hu għalhekk li anke fi żmienna għadna ma rnexxilniex inwettqu r-rieda ta’ Ġesù meta qal: “Għandi wkoll nagħaġ oħra, li mhumiex minn dan il-maqjel; lilhom ukoll jeħtieġ li niġbor, u huma jisimgħu leħni, u jkun hemm merħla waħda, ragħaj wieħed (Ġw 10, 16).

Għadha twila l-mixja favur l-għaqda fostna l-insara, iżda mixjin bil-mod. Il-Liturġija llum tfakkarna l-kliem tal-Profeta Iżaija: “Ħa jifirħu d-deżert u l-art maħruqa; ħa jifraħ ix-xagħri u jwarrad, ħa jwarrad bħar-ranġis. Ħa tifraħ fuq li tifraħ, taqbeż u tgħanni. Għad jaraw is-sebħ tal-Mulej, il-ġmiel ta’ Alla tagħna. Qawwu l-idejn mitruħa; saħħu l-irkupptejn imriegħda. Għidu lil dawk b’qalbhom imbeżżgħa:  “Agħmlu l-ħila, la tibżgħux!” (Iż 35,1-3).

Fis-Salm Responsorjali l-liturġija tistedinna ngħidu t-talba meħuda mill-Profeta Iżaija: “Ejja, Mulej, ħa ssalvana” (Iż 34:4). Din it-talba nagħmlu tajjeb jekk ngħiduha sikwit mhux biss bi preparazzjoni għaċ-ċelebrazzjoni tal-Milied, iżda biex nistiednu lil Ġesù ħa jiġi jgħix f’moħħna u f’qalbna tul ħajjitna kollha biex dak kollu li naħsbu, nagħmlu u ngħidu jkun jista’ jwassalna fi ħdan Ġesù meta jkun qed jasal iż-żmien li nitilqu minn din id-dinja bit-tama li niltaqgħu miegħu u jkun jista’ jilqagħna fil-glorja li diġà ħejja għal kull wieħed u waħda minna kif wiegħed lil kull min jagħżel li jkun dixxiplu tiegħu u sinċerament jgħid it-talba li għallimna hu stess meta ngħidu “ikun li trid int”. Din mhix talba ta’ skjav li obbligat jagħmel dak li jikkmandah sidu. Hi talba ta’ iben u bint li jafu li huma maħbubin u li jixtiequ u jittamaw li fi tmiem ħajjithom jiġu milqugħa b’dirgħajn u qalb miftuħa beraħ fil-glorja tal-Missier fil-ġenna. Nittamaw li jkun jista’ jgħidilna: “Sewwa, qaddej tajjeb u fidil; int kont fidil fil-ftit, u jien se nafdak fuq ħafna; idħol fl-hena ta’ sidek.’ (Mt 25,  210). Alla ta ħafna doni, talenti, kwalitajiet sbieħ lil kull wieħed u waħda minna. Hu jistenna li t-tweġiba tagħna tkun bħal dik li Marija tat lill-Anġlu Gabriel: “Ara, jiena l-qaddejja tal-Mulej: ħa jsir minni skont kelmtek!”, jew dak li qal Ġesù innifsu: “Jiena nżilt mis-sema mhux biex nagħmel ir-rieda tiegħi, imma r-rieda ta’ min bagħatni”.(Ġw 6, 38). Is-sabiħa hi li r-rieda ta’ min bagħatna fid-dinja taqbel eżattament ma dik li hi x-xewqa tagħna. Aħna nixtiequ li ngħixu ħajja b’saħħitna, bla gwerer jew mibegħda, fil-paċi, fil-ferħ, u li ma jkun jonqosna xejn. Dan hu propju dak li Alla jixtieq għal kull wieħed u waħda minna. Il-ħasra hi li aħna lil Alla ma nifhmuhx, għax jogħġbuna affarijiet oħra. Aħna wlied Adam u Eva u bħalhom nippreferu nemmnu lis-serp qarrieq. Kemm nagħmlu aħjar kieku nemmnu dak li jgħidilna Ġesù u nippruvaw inwettquh minkejja l-fatt li aħna bnedmin dgħajfa.

12/06/2025

IT-TIENI ĦADD TAL-AVVENT

 

F’dan it-tieni Ħadd tal-Avvent il-liturġija tlaqqagħna ma’ Ġwanni l-Battista jippriedka fid-deżert. Nistaqsu: Minn kien Ġwanni?

Niltaqgħu ma’ Ġwanni qabel twelidu fit-Tħabbira tal-Anġlu lil Żakkarija li kien qed jaqdi dmiru ta’ qassis quddiem Alla. Malli Żakkarija ra l-Anġlu, tħawwad u beża’, imma l-Anġlu qallu: “Tibżax, Żakkarija, għax Alla semgħa t-talba tiegħek, u martek Eliżabetta se tagħtik iben, u inti ssemmih Ġwanni.” Din se tkun għalik ħaġa ta’ ferħ u se jkun hemm bosta li jifirħu bit-twelid tat-tifel. “Għax hu jkun kbir quddiem il-Mulej u jimtela bi spirtu qaddis sa minn ġuf ommu.  Hu se jreġġa’ lil ħafna  ulied Iżrael lejn il-Mulej Alla tagħhom. Hu ġej qabel il-Mulej, mimli bl-ispirtu u l-qawwa ta’ Elija, biex ilesti poplu mħejji sewwa għall-Mulej (Luqa 1, 11-17). Il-ġirien ta’ Żakkarija u Eliżabetta bdew ixandru ma kullimkien dak li ġara qabel u wara t-twelid ta’ binhom kulħadd kienu jistaqsi: “Mela x’għad ikun dan it-tifel?”.

L-Evanġelista Ġwanni jgħidilna li Ġwanni l-Battista kien raġel mibgħut minn Alla. Allura ma ġiex f’ismu, kien messaġġier b’missjoni. Meta l-Lhud ta’ Ġerusalemm bagħtu xi qassisin u Leviti għand Ġwanni biex jistaqsuh, “Int min int?”, hu stqarr bla ma ċaħad: “Jien m’iniex il-Messija.” “Mela min tgħid li int?” Ġwanni wieġeb bil-kliem tal-profeta Isaija: “Jiena l-leħen ta’ wieħed jgħajjat fid-deżert: ‘Wittu t-triq tal-Mulej.’ ”

X’qal Ġwanni dwar Ġesù? Messaġġiera min-naħa tal-Fariżej staqsew lil Ġwanni: “Kif qiegħed tgħammed la m’intix il-Messija, u la Elija u lanqas il-Profeta?” “Jiena ngħammed bl-ilma,” weġibhom, “imma f’nofskom hemm wieħed li intom ma tafuhx,  u li ġej warajja; jiena anqas ma jistħoqqli nħoll il-qafla tal-qorq tiegħu.” L-għada Ġwanni ra lil Ġesù riesaq lejh, u qal: “Araw il-Ħaruf ta’ Alla, li jneħħi d-dnub tad-dinja. Dan hu li għalih għedtilkom, ‘Warajja ġej bniedem li hu aqwa minni, għax kien qabli.’ Ġwanni xehed għalih u qal: “Jiena rajt l-Ispirtu nieżel mis-sema bħal ħamiema u joqgħod fuqu. Dak li bagħatni ngħammed bl-ilma, hu stess qalli, ‘Fuq min tara l-Ispirtu jinżel u joqgħod, dak hu li jgħammed bl-Ispirtu s-Santu.’ Dan rajtu b’għajnejja, u għalhekk xhedt, ‘Dan hu l-Iben ta’ Alla’.” (Ġw 1,34).

X’qal Ġesù dwar Ġwanni? Darba Ġesù beda jitkellem dwar Ġwanni u staqsa: “Xi ħriġtu taraw fid-deżert? Qasba tixxejjer mar-riħ? Xi ħriġtu taraw? Raġel liebes fin? Dawk li jilbsu fin fil-palazzi tas-slaten issibhom. Mela xi ħriġtu taraw? Profeta? Iva, ngħidilkom, anzi xi ħaġa iżjed minn profeta. Dan hu li fuqu hemm miktub, ‘Ara, jiena nibgħat qablek il-ħabbâr tiegħi biex iħejji triqtek quddiemek.’ Tassew, ngħidilkom, li fost ulied in-nisa ħadd ma qam akbar minn Ġwanni l-Battista. U b’danakollu l-iżgħar wieħed fis-Saltna tas-Smewwiet hu akbar minnu. Minn żmien Ġwanni l-Battista sal-lum is-Saltna tas-Smewwiet il-bnedmin qegħdin jitħabtu bis-sħiħ għaliha, u dawk li jitħabtu bis-sħiħ jaħtfuha. (Mt 11, 7-12)

Jeħtieġ nagħmlu ħilitna biex ngħixu skont kif jitlobna Ġesù. Il-missjoni tagħna hi l-istess bħal dik ta’ Ġwanni. Jiġifieri, li bħala nsara nagħtu xhieda dwar Ġesù, li hu l-Iben t’Alla, li hu ħuna u s-salvatur tagħna. Niftakru dak li qalilna hu, “Jiena hu t-Triq, il-Verità u l-Ħajja. Ħadd ma jmur għand il-Missier jekk mhux permezz tiegħi” (Ġw 14, 6). Għalhekk xieraq, u tajjeb għalina li minkejja l-limitazzjonijiet tagħna nagħmlu li nistgħu, bla ma naqtgħu qalbna, biex ngħixu ta’ veri nsara. Aħna m’aħniex qaddisin, fis-sens li qatt ma nidinbu, imma tajjeb li nagħmlu bħall-publikan li stqarr li kien midneb u talab il-ħniena t’Alla. Niftakru dak li qalilna Ġesù, “Ejjew għandi intom ilkoll li tinsabu mtaqqlin u jiena nfarraġkom”. Meta Xmun Pietru qal lil Ġesù “Warrab minni għax jiena midneb” , Ġesù qallu, “Agħmel kuraġġ, inti sajjied tal-ħut imma jiena se nagħmlek sajjied tal-bnedmin (cfr 5, 10). Fuq din il-blata jiena nibni l-Knisja tiegħi” (Mt 16, 18). Niftakru li Ġesù qalilna: “Jien mhux lill-ġusti ġejt insejjaħ, iżda lill-midinbin għall-indiema” (Lq 5, 32).

 


11/29/2025

L-EWWEL ĦADD TAL-AVVENT

Illum il-Knisja tiċċelebra l-Ewwel Ħadd tal-Avvent u nibdew Sena Liturġika Ġdida. L-ewwel ħaġa  li nagħmlu hi li nibdew inħejju ruħna biex niċċelebraw lil Ġesù, veru Alla u veru bniedem, li twieled minn Marija ta’ Nazaret, xebba li saret omm u baqgħet verġni għax dak li sar permezz tagħha kien kollu ħidma tal-Ispirtu s-Santu li qabel, talab il-kunsens tagħha permess tat-tħabbira tal-anġlu Gabriel. Dan ma qalilhiex biss x’kien il-pjan ta’ Alla għaliha, iżda qagħad jistenna t-tweġiba tagħha. It-tfajla qagħdet taħseb fuq dak li qalilha l-anġlu u staqsietu: “Kif nista’ nsir omm la darba ma kellix x’naqsam ma raġel?”. L-anġlu qalilha li dan kien se jsir bil-ħidma tal-Ispirtu s-Santu. Alla l-Għoli kien se jixħet il-qawwa tad-dell tiegħu fuqha u dak li kien se jitwieled minnha kien se jkun qaddis u jissejjaħ Bin Alla. Wara din l-ispjega Marija, xebba għaqlija, wieġbet: “Ara, jiena l-qaddejja tal-Mulej: ħa jsir minni skont kelmtek!” u l-Anġlu telaq minn quddiemha.

Din kienet l-ewwel stennija tat-twelid tal-Iben t’Alla magħmul bniedem bla ma tilef in-natura divina tiegħu.  Kif għaddietu dan iż-żmien tat-tqala tagħha, Marija? Ma naħsibx li x-xbejba ta’ Nazaret fehmet kulma qalilha l-Anġlu, iżda fejn ma fehmitx, staqsietu, u nimmaġina li għaddiet żmien fit-talb, forsi wkoll titkellem mal-iben li kien qed jikber fil-ġuf tagħha.  Kellha l-faċendi tad-dar x’tagħmel u ma ħlietx żmien fil-vojt. Anzi, l-ewwel ħaġa li għamlet kienet li tmur għand il-qariba tagħha Eliżabetta biex tgħinha għax din, fi xjuħitha kienet se twelled iben u dak kien diġà s-sitt xahar tat-tqala tagħha.

Din l-istennija għat-twelid tal-Iben t’Alla tista’ tgħinna nirriflettu dwar kif għandna niċċelebraw l-Avvent li qed nibdew illum. Tajjeb li noqgħodu nimmeditaw u nimmaġinaw x’għamlet ix-xbejba ta’ Nazaret u nippruvaw nimitawha kif nistgħu u kemm nistgħu biex ma naħlux wisq ħin u enerġija fit-tħejjija għall-festi, għar-rigali u affarijiet oħra li issa saru drawwiet ta’ preparazzjoni għall-festa tal-Milied. Tajjeb li bħal Marija lkoll inħejju lilna nfusna biex nilqgħu fi ħdanna  lil-Ġesù li qalilna “Tassew, ngħidilkom, kulma għamiltu ma’ wieħed mill-iżgħar fost dawn ħuti, għamiltuh miegħi” (Mt 25, 40). Nistgħu nfittxu li nirċevuh fl-Ewkaristija, biex Ġesù jiġi jgħammar ġewwa fina, u nitkellmu miegħu bħalma nitkellmu man-nies li nħobbu, ħalli nsiru ħbieb tiegħu ta’ veru.

Aħna rridu niftakru li l-Knisja tistedinna niċċelebraw tliet żminijiet tal-Avvent. L-ewwel wieħed hu dak li jfakkarna fl-imgħoddi, li l-Milied  seħħ tassew u Alla wettaq il-wegħda tiegħu u niċċelebraw il-miġja tal-Messija. It-tieni hu dak li jrid iħejjina għall-ġejjieni meta Alla jwettaq il-wegħda tat-tieni miġja ta’ Ġesù bħala mħallef biex  iħabbar is-sentenza tal-ġudizzju skont kemm aħna nkunu tajna widen għal dak li qalilna hu. Fl-aħħar iżda mhux l-inqas, hemm l-Avvent li l-Knisja u aħna nixtiequ li jseħħ fina fil-preżent, tul ħajjitna, għaliex hu f’dan il-mument ta’ issa, fil-ħajja tagħna ta’ kuljum biss nistgħu nistiednu u nilqgħu lil Ġesù ġo qalbna u f’ħajjitna. Fil-Ktieb tal-Apokalissi Alla jgħidilna: “Lil dawk li nħobb, jiena nwiddibhom u rrażżanhom. Mela tħeġġeġ u indem. Ara, jiena fil-bieb, u qiegħed inħabbat; jekk xi ħadd jismagħni u jiftaħli l-bieb, jiena nidħol għandu u niekol miegħu, u hu jiekol miegħi. Lir-rebbieħ nagħtih li joqgħod maġenbi fuq it-tron tiegħi; l-istess kif jien, meta rbaħt, qgħadt maġenb Missieri fuq it-tron tiegħu” (Ap 3, 19-21).

Mela, l-Avvent irid ifakkarna fi tliet affarijiet: Kristu ġie, Kristu jerġa’ jiġi, Kristu qiegħed fostna jistedinna nsiru ħbieb tiegħu u nħalluh jgħix ġo fina. San Pawl iħeġġiġna: “Ħuti, waslet is-siegħa li intom tqumu min-ngħas; għax is-salvazzjoni tagħna hi eqreb minn meta bdejna nemmnu... Ejjew ngħixu kif jixraq” (Rm 13, 11.13). Kunu mħejjija għat-tieni miġja tiegħu għax “Dwar dak il-jum u s-siegħa ħadd ma jaf xejn meta se jaslu ħlief il-Missier waħdu ... Ishru, mela, għax ma tafuhx il-jum li fih jiġi Sidkom”.(Mt 24, 36.42)

 

 

 


11/21/2025

DAN BNIEDEM ĠUST

Wara li sallbu lil Ġesù, il-poplu waqaf hemm iħares, waqt li l-kapijiet bdew jiddieħku b’Ġesù u jgħidu: “Salva lil oħrajn; ħa jsalva lilu nnifsu jekk dan hu l-Messija, il-Maħtur ta’ Alla!”. Is-suldati wkoll bdew jgħadduh biż-żmien; u resqu lejh, newlulu nbid qares u qalulu: “Jekk inti s-sultan tal-Lhud, salva lilek innifsek”. Fuq rasu kien hemm ukoll kitba li kienet tgħid: “Dan huwa s-sultan tal-Lhud”.

Wieħed mill-ħatjin li kienu msallbin miegħu beda jgħajru u jgħidlu: “Int m’intix il-Messija? Salva lilek innifsek u lilna!”. Imma qabeż l-ieħor, ċanfru u qallu: “Anqas minn Alla int ma tibża’, int li qiegħed taħt l-istess kundanna? Tagħna hija ġusta, tassew, għax qegħdin nieħdu li ħaqqna ta’ kulma għamilna; imma dan ma għamel xejn ħażin”. Imbagħad qal: “Ġesù, ftakar fija meta tidħol fis-Saltna tiegħek”. U Ġesù wieġbu: “Tassew ngħidlek, illum tkun fil-Ġenna miegħi”. (Lq 23:35-43)

 Illum il-Knisja tiċċelebra il-festa ta’ Kristu Re u nibdew l-aħħar ġimgħa tas-Sena Liturġika. Nhar il-Ħadd li ġej niċċelebraw l-Ewwel Ħadd tal-Avvent tas-Sena A  u nibdew sena liturġika ġdida.

F’din il-festa nistgħu nħarsu lejn Ġesù u nimmaġinawh liebes ilbies regali b’kuruna tad-deheb fuq rasu u b’xettru tad-deheb f’idu ġħax il-messaġġ hu li Kristu hu tassew Sultan. Tajjeb li nisħqu fuq dan il-fatt. Iżda l-liturġija llum tippreferi tiċċelebrah fil-mument l-aktar diffiċli ta’ ħajtu meta ħassu abbandunat minn kulħadd anke minn Missieru. L-erbgħa Evanġelisti, jirrakkontaw li fost kliem maħsub biex joffendi u jwaqqa’ lil Ġesù għaċ-ċajt, il-Qassisin il-Kbar, is-suldati u oħrajn użaw kliem li bla ma riedu jagħti xhieda li Ġesù hu tassew Sultan. Ejja naraw xi whud minnhom.

Pilatu stqarr li Ġesù kien innoċenti iżda xorta waħda kkundannah għall-mewt u fuq is-salib kiteb ir-raġuni li għaliha ġie kkundannat: “Ġesù ta’ Nazaret, is-sultan tal-Lhud”. San Ġwann jgħidilna li din il-kitba kienet bil-Lhudi, bil-Latin u bil-Grieg, u li ħafna nies qrawha. Il-Qassisin il-kbar marru jilmentaw ma’ Pilatu għax qalulu li Ġesù ma kienx veru sultan tagħhom iżda li ppoża ta’ sultan. Pilatu wieġeb bir-rabja: “Issa li ktibt ktibt”. Hekk il-kitba ta’ Pilatu xandret mal-Lhud u mal-pagani li Ġesù kien Sultan.

Fost l-insulti u l-għajjat kontra Ġesù kien hemm dik tal-kapijiet li bdew jiddieħku b’Ġesù u jgħidu: “Salva lil oħrajn; ħa jsalva lilu nnifsu jekk dan hu l-Messija, il-Maħtur ta’ Alla!”. Kienu żbaljati għal kollox għax fil-Bibbja nsibu li l-Messija maħtur minn Alla ġie mwiegħed mhux biex isalva lilu nnifsu iżda biex isalva lill-Poplu Lhudi magħzul apposta minn Alla bħala l-Poplu tiegħu. Imkien ma nsibu li l-Messija kellu jsalva lilu nnifsu. Sortunatament din hi l-mentalità ta’ ħafna mill-awtoritajiet tad-dinja anke llum, li l-ewwel li jaħsbu hu li jistagħnew huma u jsalvaw ġildhom  u dik ta’ sħabhom.

Lid-dixxipli tiegħu Ġesù  qalilhom: “Tafu intom, fost il-pagani l-kapijiet qegħdin biex jikkmandawhom, u l-kbarat biex iħaddmu fuqhom is-setgħa. Fostkom ma għandux ikun hekk; imma min irid ikun kbir fostkom, għandu jkun qaddej tagħkom, u min irid ikun l-ewwel fostkom, għandu jkun l-ilsir tagħkom. Hekk ukoll Bin il-bniedem, ma ġiex biex ikun moqdi, imma biex jaqdi u biex jagħti ħajtu b’fidwa għall-kotra (Mt 20, 25-28). Il-formazzjoni li l-Imgħallem kien qed jagħti lid-dixxipli ma kellha xejn x’taqsam mal-mod kif kienu jaħsbuha l-awtoritajiet ta’ żmienhom. Kien għalhekk li anqas biss għaddiet minn rasu li jsalva lilu nnifsu; mhux dak kien xogħolu. Jekk Ġesù ma kienx qed jaħsibha bħall-gvernijiet ta’ dak iż-żmien u ta’ żmienna kien sinjal li hu kien Sultan ta’ veru. Ġesù  qal ukoll: “Jiena r-ragħaj it-tajjeb. Ir-ragħaj it-tajjeb jagħti ħajtu għan-nagħaġ tiegħu” ( Ġw 10, 11). L-imgħallem ma setax imur kontra t-taglim tiegħu stress.

Fl-aħħarnett, hemm ix-xhieda tal-ħalliel it-tajjeb li ddefenda lil Ġesù u ċanfar lil-ħalliel l-ieħor li kien mislub bħalu u qallu: “Imma dan ma għamel xejn ħażin”. Imbagħad qal  lil Ġesù, “Ftakar fija meta tidħol fis-Saltna tiegħek”. U Ġesù wieġbu: “Tassew ngħidlek, illum tkun fil-Ġenna miegħi” (Lq 23, 43). Din hi kelma ta’ min hu tassew Sultan li jagħraf lil min jikkonverti, jaħfirlu, jaċċettah u jtih il-premju.

Meta Ġesù miet kien proprju ċenturjun Ruman li, meta ra x’ġara, beda jfaħħar lil Alla u jgħid: “Tassew li dan bniedem ġust!” (Lq 23, 47).  Xieraq li nirriflettu sewwa fuq is-silta mill- Evanġelju li toffrilna l-liturġija llum.

 


11/13/2025

PERSEKUZZJONI U XHIEDA

F’dak iż-żmien, kien hemm xi wħud li bdew jgħidu fuq kemm it-tempju kien imżejjen b’ġebel sabiħ u għotjiet; iżda Ġesù qalilhom: “Kulma qegħdin taraw, għad jiġi żmien li ma tibqax ġebla fuq oħra minnu li ma tiġġarrafx”. U huma staqsewh u qalulu: “Mgħallem, issa dan meta għad jiġri? U x’se jkun is-sinjal li dawn il-ħwejjeġ ikunu waslu biex iseħħu?”. Qalilhom: “Araw li ma titqarrqux. Għax għad jiġu ħafna f’ismi u jgħidu: ‘Jien hu’, u: ‘Iż-żmien wasal’. Tmorrux warajhom! Meta tisimgħu min jitkellem fuq gwerer u taqlib fil-pajjiżi, tinħasdux, għax jeħtieġ li l-ewwel jiġri dan, iżda t-tmiem ma jasalx minnufih”.

Imbagħad qalilhom... Imma qabel dan kollu jixħtu jdejhom fuqkom u jippersegwitawkom, jagħtukom f’idejn il-mexxejja tas-sinagoga u jitfgħukom il-ħabs, u jeħdukom quddiem slaten u gvernaturi minħabba f’ismi. Dan ikun jiswielkom biex tistgħu tagħtu xhieda. U żommu sewwa f’moħħkom: toqogħdux taħsbu minn qabel kif se tiddefendu ruħkom, għax jien nagħtikom kliem u għerf li kull min ikun kontra tagħkom ma jkunx jista’ jiqaflu jew imerih.

U jittradukom saħansitra l-ġenituri tagħkom u ħutkom u qrabatkom u ħbiebkom, u lil xi wħud minnkom joqtluhom, u kulħadd isir jobgħodkom minħabba f’ismi. Imma xagħra waħda minn raskom ma tintilifx. Jekk tibqgħu sħaħ sal-aħħar issalvaw ħajjitkom!” (Lq 21:5-19).

Mnejn kien qiegħed, Ġesù seta’ jara l-moviment li kien hemm fit-tempju w madwaru. Kien hemm min kien qed jammira s-sbuħija tat-tempju u min kien qed jagħti kas tal-offerti li n-nies kienu qed jagħtu għat-teżor tat-tempju.

Ġesù  ma kienx qed iħares biss, kien qed jara.  Ra li l-offerti li s-sinjuri kienu qed jagħtu kienu miż-żejjed li kellhom. Ra li armla fqira offriet biċċtejn żgħar tal-flus, u li dawn kienu kulma kellha biex tgħix. Tat kollox!

Ġesù jara, jifhem u japprezza dak li jkun qed jiġri madwaru. Kien qed jara l-ġejjieni. Kien qed jara li mhux biss it-tempju kellu jinqered, iżda wkoll is-sbuħija tal-verità u tal-paċi. Qalilhom li kienu se jiġu ħafna f’ismu u jgħidu “iż-żmien wasal”, u jbassru il-miġja tal-aħħar tad-dinja. Qalilhom: “Tinħasdux, tmorrux warajhom”. Qabel dan, il-mexxejja tas-sinagoga kellhom iduru kontrihom, jakkużawhom u jitfugħom il-ħabs minħabba f’ismu. Qalilhom dan mhux biex ibeżżagħhom, iżda biex jgħallimhom u  jħejjihom għax-xhieda li kellhom jagħtu dwaru u dwar it-tagħlim tiegħu.

Minħabba l-persekuzzjonijiet dawk li kienu ta’ Kristu, ġew imferrxa mad-dinja kollha. Dawn, kull fejn waslu waqqfu komunitajiet ta’ nsara, għall-ewwel żgħar iżda li kibru u taw il-frott. Kif qal Tertuljanu xi żewġ sekli wara Kristu: “Id-demm tal-martri huwa ż-żerriegħa tal-Insara, ż-żerriegħa tal-Knisja ta’ Kristu”. Għamlilhom il-kuraġġ għax qalilhom li ma kienx hemm għalfejn jinkwetaw dwar kif kellhom jiddefendu ruħhom għax hu kien se jkun magħhom u jagħtihom kliem u għerf li ħadd ma jkun jista’ jmerih.  U li min jibqa’ fidil lejn Kristu żgur li jkollu l-ħajja ta’ dejjem, għaliex Ġesù hu t-triq il-verità u l-ħajja, ħadd ma jmur għand il-Missier jekk mhux permezz tiegħu. ( Ġw 14, 6).


11/07/2025

KATIDRAL: SIMBOLU TA’ AWTORITÀ

Illum il-Knisja fid-dinja kollha qed tiċċelebra d-Dedikazzjoni tal-Bażilika tal-Lateran li tinsab fiċ-ċentru ta’ Ruma. Wieħed jista’ jistaqsi r-raġuni għaliex din il-Bażilika tingħata tant importanza. Ir-raġuni hija waħda: Kull Djoċesi għandha l-Katidral tagħha li hi  l-Knisja li fiha l-Isqof tal-post ikollu s-sedja  tiegħu, li hi s-simbolu tal-awtorità tiegħu li jgħallem, li jmexxi f’għaqda waħda l-insara kattoliċi tad-djoċesi tiegħu biex ilkoll jimxu bħala familja waħda lejn il-Missier skont ma għallimna Sidna Ġesù. L-isqof ta’ Ruma hu l-Papa u l-Katidral tad-djoċesi ta’ Ruma hi l-Bażilka tal-Lateran u mhux dik ta’ San Pietru fil-Vatikan.

Hawnhekk ta’ min jiftakar silta mill-Evanġelju ta’ San Mattew li fiha Pietru jistqarr il-fidi tiegħu f’Ġesù bħala “l-Messija, Bin Alla l-ħaj”. Ġesù allura qallu: “Hieni int, Xmun bin Ġona, għax mhux bniedem tad-demm u l-laħam uriek dan, imma Missieri li hu fis-smewwiet. U jiena ngħidlek: Inti Pietru, u fuq din il-blata jiena nibni l-Knisja tiegħi, u s-setgħat tal-infern ma jegħlbuhiex. Jiena nagħtik l-imfietaħ tas-Saltna tas-Smewwiet, u kulma torbot fuq l-art ikun marbut fis-smewwiet, u kulma tħoll fuq l-art ikun maħlul fis-smewwiet” (Mt 16, 17-19).

Santu Wistin ifakkarna li Ġesù l-imfietaħ tas-Saltna tas-Smewwiet tahom lil Pietru, però il-blata ma kienx Pietru iżda kienet l-istqarrija tiegħu li kienet imnebbħa lilu “minn Missieri li hu fis-Smewwiet”. San Pawl, fl-ewwel ittra lill-Korintin jgħidilna li dawk li mxew wara Mosè ”xorbu tassew mill-blata spiritwali li kienet timxi magħhom, u din il-blata kienet Kristu” (1Kor 10, 4). L-għoti taċ-ċwievet tfisser fiduċja, għax tagħti l-awtorità biex dak li jirċievihom jkun jista’ jidħol u joħroġ mid-dar daqslikieku kienet tiegħu.

Hawnhekk qed nitkellmu dwar awtorità li għandha l-għeruq tagħha fil-koerenza fis-sens li dak li jkun jgħix skont il-fidi li għandu. Ara x’qalu  n-nies meta Ġesù temm id-diskors ta’ fuq il-Muntanja. Mattew jgħidilna: “Meta Ġesù temm dan id-diskors, in-nies baqgħu mistagħġba bit-tagħlim tiegħu, għax hu kien jgħallimhom bħal wieħed li għandu s-setgħa, u mhux bħall-kittieba tagħhom” (Mt. 7, 29). Il-Fariżej u l-kittieba kienu jgħidu ħaġa u jagħmlu oħra, waqt li dak li Ġesù kien jitlob mingħand l-oħrajn, kien jagħmlu hu l-ewwel; kliemu kien jaqbel ma għemilu.

Hawnhekk mhux qed nitkellmu dwar konsagrazzjoni ta’ Knisja tal-ġebel iżda dwar  l-awtorità li għandu l-Papa li jgħallem, jinkoraġġixxi, jikkoreġi u  jmexxi, f’kelma waħda li jġib ruħu ta’ missier għal dawk li jridu jkunu fidili lejn it-tagħlim ta’ Ġesù. Għalhekk bl-Ingliż lil-Papa insejħulu “Holy Father” u t-Taljani jgħidulu “Santo Padre“.

Ejjew nifirħu mela f’din il-ġurnata u nagħtu glorja lil Alla li Permezz ta’ Ibnu fdalna l-imfietaħ tas-Saltna tas-Smewwiet f’idejna l-bnedmin, li niżbaljaw u nammettu li aħna midinbin. Niftakru fil-kliem ta’ Ġesù: “Tassew tassew ngħidilkom li l-bieb tan-nagħaġ huwa jien. ... Jiena hu l-bieb; jekk xi ħadd jidħol ġewwa permezz tiegħi jsalva, u jidħol u joħroġ u jsib fejn jirgħa. .... Jiena ġejt biex ikollkom il-ħajja, u ħajja bil-kotra. Jiena r-ragħaj it-tajjeb. Ir-ragħaj it-tajjeb jagħti ħajtu għan-nagħaġ tiegħu” (Ġw 10, 7-11).

B’dan jiena qed nifhem li Ġesù ntelaq f’idejna biex nisimgħuh, nimxu warajh, inħobbuh, inqimuh, inxandruh u nirċevuh speċjalment fl-Ewkaristija għax hu stess qalilna: “Ġismi huwa tassew ikel, u demmi hu tassew xorb. Min jiekol ġismi u jixrob demmi jibqa’ fija u jiena fih.” (Ġw 6, 55-56).


10/31/2025

ĠESÙ TASSEW SULTAN

 

Bdejna x-xahar ta’ Novembru li jimmarka għeluq is-sena liturġika tal-Knisja tagħna. Fil-fatt l-aħħar Ħadd ta’ dan ix-xahar din is-sena huwa l-ewwel Ħadd tal-Avvent, u nibdew sena liturġika ġdida. Tul dan ix-xahar se  jkollna quddiemna x’inhi l-Knisja mwaqqfa minn Sidna Ġesù.  

Fil-bidu ta’ dan ix-xahar il-Knisja tfakkarna li hi l-Familja li tiġbor fiha bnedmin li għażlu li jgħixu skond ix-xhieda, l-eżempju u t-tagħlim li ħadu mingħand dawk li Ġesù sejjaħ, għażel, rawwem u bagħat madwar id-dinja kollha biex iwasslu t-tagħlim li hu tahom bil-kelma u l-eżempju. Din il-Familja  tiġbor fiha l-bnedmin kollha li qatt għexu jew li għad jgħixu fuq din l-art. Fost dawn naturalment ninsabu aħna li qed ngħixu bħalissa l-mixja tal-ħajja. Aħna għandna tliet ċertezzi, li twelidna, li qed ngħixu u li se mmutu. Min għandu l-fidi jemmen ħaġa oħra jiġifieri li bil-mewt l-ħajja ma tintemmx, tinbidel, għax minn din id-dinja aħna se nidħlu fil-ħajja ta’ dejjem, fl-eternità. Aħna ma għandniex esperjenza ta’ x’inhi l-ħajja ta’ dejjem u għalhekk nibżgħu mill-mewt. Għandna t-tagħlim li twasslilna l-Knisja li hu msejjes fuq il-ħajja, l-mewt u l-qawmien mill-mewt ta’ Sidna Ġesù. Kif igħidilna San Pawl “Kristu kien imqajjem tassew mill-imwiet, l-ewwel frott fost dawk li raqdu. Il-bnedmin imutu f’Adam, hekk ilkoll jiksbu l-ħajja fi Kristu. Imma kulħadd skont kif imissu; jibda l-ewwel frott li hu Kristu; wara, dawk li huma ta’ Kristu, f’jum il-miġja tiegħu” (1Kor 15, 20-23) .

Fl-ewwel ta’ Novembru l-Knisja tfakkarna fil-qaddisin kollha, l-bnedmin kollha li mietu fil-grazzja t’Alla u jinsabu fil-glorja tal-ġenna. Kif jgħidilna l-appostlu San Ġwann:  “Araw b’liema għożża ħabbna l-Missier; nistgħu nissejħu wlied Alla, u hekk aħna tassew. Għeżież, issa aħna wlied Alla, imma x’se nkunu ’l quddiem mhuwiex irrivelat lilna. Madankollu nafu li meta jidher hu, aħna nkunu bħalu, għax narawh kif inhu. Kull min għandu din it-tama fih, jissaffa bħalma safi huwa Kristu. (1Ġw 3, 1-3).

Fil-liturġija tal-Għid tal-Imwiet il-Knisja trid tgħidilna li qaddisin mhumiex biss dawk li huma kanonizzati, u allura nafu bihom. Qaddisin huma dawk kollha li ppruvaw jgħixu ta’ wlied Alla. Għax Alla ma jwarrab lil ħadd li permezz ta’ Ibnu sar wieħed jew waħda minn uliedu. Ma dawn insemmu wkoll lil dawk li għadhom f’mument ta’ purifikazzjoni u li aħna nsejħulhom l-Erwieħ tal-Purgatorju. Il-knisja tistedinna nitolbu għalihom biex ngħinuhom f’dan il-mument ta’ purifikazzjoni u nitolbu lilhom biex jgħinuna fil-mixja tagħna fuq din l-art għaliex dawn huma diġà salvi. Billi aħna li għadna ħajjin ninsabu limitati miż-żmien u mill-post,  nitkellmu dwar l-affarijiet tal-ħajja ta’ dejjem skont il-vokabularju tagħna l-bnedmin u nesprimu ruħna bi kliem li bihom aħna niftehmu bejnietna.

Qrib l-aħħar tax-xahar il-Knisja tistedinna niċċelebraw is-Solennità ta’ Sidna Ġesù Kristu bħala s-Sultan tal-Ħolqien Kollu. Huwa importanti li niċċelebraw din is-solennità mhux tant biex nagħtu titlu ieħor lil Sidna u Ħuna Ġesù, iżda għaliex dak kollu li għidna hawn, u dak kollu li niċċelebraw matul is-sena jagħmel sens jekk aħna nemmnu u ngħixu ta’ bnedmin bil-għaqal li jgħixu skond ir-rieda ta’ dan li wera li hu Sultan veru tagħna, li ma jsaltanx fuqna minn fuq tron tad-deheb. It-tron tiegħu hu salib kiefer, li fuqu kien hemm dikjarazzjoni ta’ Pilatu: “Ġesù Nazzarenu Sultan tal-Lhud” b’diversi lingwi. Pilatu kitibha bħala żeblieħ, iżda żbalja għax Ġesù veru li hu Sultan, mhux biss tal-Lhud, imma tagħna lkoll għaliex ma tax ħajtu għall-Lhud biss imma għall-bnedmin kollha li jaċċettawh bħala Feddej u Salvatur tagħhom, li jsaltan verament f’moħħhom u f’qalbhom.